Tuesday 24 November 2009
Renchingiin Choinom-iin uran buteelees bagiig ch bolov taniltsuulay ~1~
Жаргал зовлон
Хатмал цөлд явхад хар ус амттай
Харанхуй шөнийн дунд өнчин зул гэрэлтэй
Жаргал ховор цагт жаргалын бага нь амттай
Хэт элбэг жаргал дунд хэсэгхэн зовлон бас амттай
Ингэхэд ер нь жаргал гэж
Илэхийлж юуг хэлдэг юм болоо
Хүндэт тэр жаргал тэгээд
Хүн бүхэнд адилхан уу
Үгүй ээ, үүлэнд хэлбэр байхгүй
Үйсэнд ширхэг байхгүй
Үнсэнд/Үндсэнд/ тоо байхгүй
Усанд өнгө байхгүй
Утаанд үнэ байдгүй
Ургамалд дуу байдгүй
Учир нь гэвэл
Хэтэрхий баян байгал
Хэлбэрт захирагдах дургүй гэнэ
Хэнд юу сайхан бэ гэдгийг
Хэлж тогтоож болдгүй гэнэ...
Амтатны сайхныг идэж
Өнгөтний сайхныг өмсөж
Аливаад дутах зовлонгүй
Амар жимэр суухыг
Зарим хүн жаргал гэнэ
Залхаж хагас нь зовлон гэнэ
Гэтэл бусдаас харамлах өмчгүй
Будаж гоодох гоёлгүй
Буруудсан ч зөвдсөн ч
Хувьдаа буйдхан тэнэж явхыг
Эр хүний жаргал гэнэ
Энэ насны зовлон ч гэнэ
Сайн хүлэг унаад
Сайхан эмээл тохоод
Хүүхний сайхантай ханилаад
Хүнд гайхуулж явхыг
Хамгийн дээд жаргал гэнэ
Хагас нь бас зовлон гэнэ
Гэтэл хүн тоохгүй унаатай
Хүүхэд ч тоохгүй эмээлтэй
Амьтан тоохгүй эхнэртэй
Амиан борлуулж суухыг
Алд биений жаргал
Арчаа байхгүй зовлон ч гэнэ
Төрийн тушаалд дэвшиж
Төмөр царай царайлж
Эгэл олныг айлгаж
Эрх ямбатай явхыг
Дурлаж зарим нь жаргал гэнэ
Дургүйцэж зарим нь зовлон гэнэ
Гэтэл
Халагдхаасаа өөр сэтэргүй
Хавийхныгаа айлгах сэнтэггүй
Хар гэртээ хааи
Бор гэртээ богд байхыг
Хал балгүй жаргал гэнэ
Хагас нь бас зовлон гэнэ
Намба ухаан төгс
Нас тогтсон авгайтай
Энхрийлэл халамж хоёрт нь
Эрхлэн хөлчүүрч хэвтхийг
Зарим хүн ухаалаг жаргал гэнэ
Зарим хүн уйтгаж зовлон ч гэнэ
Гэтэл
Амьдрал мэдэхгүй багчуудыг
Амаргаа болгож аваад
Ноолуулж эрхлүүлэх ялдамд
Номорхож томорхож суухыг
Энэ биений жаргал гэнэ
Эр хүний зовлон ч гэнэ
Ай, Элдэв жаргал хэмжээтэй
Эцэст нь төлөх үнэтэй
Эрдэм сурах сансандаа хүрэх хоёр л
Энэ насны жаргал гэлтэй
Айдаа, Хожмын үр сад минь дээ
Хорин зууны бичиг судлахдаа
Зовлон гэж юу байдгийм болоо гэж
Зон олноосоо сураглаж явах болтугай
Энэ үеийн бидэнд уух ус, идэх талх шиг
Элбэг байсаар байгаа зовлон гэдэг сүүдрийг
Нэвтэрхий толийн хуудаснаас холын удам минь
Нэн ч зүдэж байж олж ойлгох болтугай
Энэ миний үеийнхэн хэн маань ч ялгаагүй
Элс шороотой хөдөөрхүү нутагт
Жаргал дунд биш зовлон дунд
Жаалхан биеэрээ унаж тусан төрсийм
Унахдаа дуулж төрөөгүй ээ
Уйлж төрсийм
Өргөс ихтэй энэ хорвоог
Өөрөө ч мэдэлгүй зовлонд тооцном тэр
Ой мод шиг зовлон дундаас
Гээсэн сүх шиг жаргалыг
Олох гэж яваад нэгэн насаа бардгийм
Олон зууны олон олон үеийнхэн
Олсноосоо олоогүй нь ихээ
Эх дэлхийн минь тансаг амьдрал дунд
Энэ их зовлон чухам хаанаас ундарнам бэ?
Элж улирдаг их түүхийн турш
Элдэв зовлон барагддаггүй юм уу?
Үгүй ээ!, Барагдах нь байтугай багссангүй
Үндсий нь хүн өөрөө тарьж
Үр жимс мэт зовлонгоо ургуулж үржүүлж
Бие биендээ тараасаар байнам
Өвөг дээдэс болсон сармагчин ажаагаа
Өвчиж төрсөн хүн гэдэг амьтан
Өөртөө дандаа дайсан болж
Өег жаргалын оронд
Өвчин зовлон санаачилна
Үстэй чихэвчтэй малгай заохиосон мөртлөө
Үдэш өглөөний жаварт гоёж явж чихээ хөлдөөнө
Ган халуун зун нэрэлхэж гангалж
Бариу гутал өмсөөл хөлөө сүйтгэнэ
Хортойг нь мэдсээр байж архи дарсанд
Хорхойтсон баавгай шиг шунан согтоод
Хотуут өнжүүд огиж бөөлжөөд
Хоосон хохийн шартхын зовлон эдлэнэ
Унд хоол байсаар байтал тамхины утаа залиглаж
Бохь зажилж
Авсанд ортлоо зэрэмдэг болоод
Ам чөлөөгүй зовлон тоочино
Хүсч өөрий нь тоох нь байтугай
Хүн байна ч гэж хараагүй
Хар элгийн хүнд шохоорхон
Хайртай боллоо гэж давхиад
Эвийг нь ололгүй сээтэгнэж
Эгдүүг нь хүргэж орхиод
Эцэст нь өөрийгөө тоосонгүй ээ гэж
Элдвээр харааж зүхэж үлддэг
Тэрүүнийгээ өсгөн өсгөн
Тэнгэрт тулсан зовлон тоочдог
Тоочсон зовлондоо өөрөө итгэж
Толгой мэдрэлийн солио тусдаг
Элдэв хуулийг өөрөө батлаж
Эцэст тэрнийгээ өөрөө зөрчиж
Эрүүгийн хэрэгтний сандалд сууж
Элгэн саднаараа зовлон болдог
Хэтэрхий бөх шорон барьчихаад
Хэрэг тарьж өөрөө орчихоод
Хэл мэдэхгүй адгуус гэмээр
Хэв хэрэггүй орилож цамнадаг
Өөрсөндөө эцэст амар заяа үзүүлэхгүй
Өөдгүй хэнхэг хүнд их эрх эдлүүлээд
Хариуд нь тэрэндээ үе удмаараа харгислуулаж
Гашуун зовлон эдлэнэ
Төрсөн үрээ үг сүггүй эрхлүүлж
Төрхгүй мунхаг болгож өсгөөд
Хөлд нь сүүлд нь өөрсдөө үрэгдэж
Хөрөнгө хогшил нэр төрөө баллуулдаг
Хүмүүс минь дээ!
Хүсэл чинэ их ухаан чинэ урт ч гэлээ
Хүлээх тэвчээр чинь даанч богиноос болж
Хүүхэд мэт сониучхан аашиндаа хөтлөгдөн
Эртнээс эдүгээг хүртэл та нар
Эрэг сондуул мэт нуран нурсаар иржээ.
Эзэгнэн захирч чадаагүй өөрөөсөө болоод
Энэ мэтчилэн зовсоор та нар байх юмуу
Чи явчлаа
Чи явчлаа ...
Чив чимээгүй боллоо
Хүний өөрийн олны
Хүүрнэх яриа намдаж
Хүүхэд хөгшид бүхний
Хүчит шуугиан зогсож
Алиа үг, инээд хоёр
Агаарт царцах шиг
Асаасан тамхины утаа
Атираад хөшчих шиг
Цай буцалсан чигтээ
Тагаа түлэн хатуурч
Цаг цохилсон чигтээ
Таг чиг болох шиг...
Эргэн тойрон нам гүм болов
Элдвийн гэрэл сүүмийн сүүмийн бүдгэрэв
Өөрийн минь мэдэрч байгаа эл амьдрал
Өчүүхэн бээр нам гүм зогсов
Ингэж чи минь явчлаа
Инээж бяцхан гараа өргөөд
Хүн хүний хэлдэг БАЯРТАЙ гэдгийг
Хэнэг ч үгүй хэлээд явлаа
Олон зочин ирсэн, шуугисан
Онцын завгүйд чи явчлаа
Оройн наран сүүмийнхэн
Салхи сэнгэнэхэд чи явчлаа
Онгорхой орхисон хашааны гулдан хаалга
Овилгогүй согтуу мэт савж салбахад чи явчлаа
Гадаа уяатай бяцхан шар гөлөг
Гаслан гангинан цовхчиж байхад чи явчлаа
Явахдаа чи энэ гэр дотроос биш
Яая даа гэсэн зүрхэн дотроос гараад
Уйлан байгаа зүрхийг орхиж
Дуулан одох мэт чи явчлаа
Ганьхарсан зүрх минь энэ гөлөг шиг
Гашлан гангинан цовхчиж байна
Хөрч гүйцсэн дөчин хоёр нас минь
Хөх төмөр гинж мэт харжигнан чангааж
Ийнхүү би үлдэж, чи явчлаа
Ирэх нь магад учирах нь олон гэлээ ч
Итгэл багахан бүүдгэр өдрүүдийн минь өмнөөс
Идэр багахан төлөөлөгч хүн төрөлхтний маргааш өөд
Инээсээр зүү мэт биеэ цэмцийлгэнхэн одлоо
Шүлэг бичдэг үеийн минь үүрийн гэгээ шиг тунгалагхан зүстэй
Шүлгийн минь амт мэт анхил улаахан уруултай
Шүлэг бичээ нь үгүй цаас мэт цав цагаахан шүдтэй
Шүлэг бичих гэж байгаа бэх мэт хав хар нүдтэй
Ийм нэгэн сайхан бүсгүй
Ид арван естэй бүсгүй
Тэргэл сарны завсарт
Тэргэл сарны гэрэл мэт дүүрэн
Эр хүний сүнс мэт цэвэрхэн
Эх нутгийн дуу мэт цээлхэн
Эрх чөлөө мэт омог бардам
Эхний дурлал мэт үзэсгэлдэн төгс
Алхан алхан одлоо
Алс үзүүр нь үл харагдах
Амьдралын замаар тэмцлийн талбар луу
Айх өчүүхэн ч зүйлгүй зориг золбоо төгс
Чи явчлаа ...
Өвгөн боллоо би
Нээрэн энэ чинь юү вэ ?
Нэрэлхээд яах вэ
Нэр төр бие бялдар зүс царай
Нэг үеэ бодвол өвгөн болжээ.
Үнэндээ нэг үе ч мөн
Үдийн нар шиг явж гэм
Үй олон шүлэгт тэр үе минь дүүрэн болохоор
Үүн тухай үл өгүүлэн өгүүлэх нь :
Хорьтой залуусын жавхаа
Хонгорхон охидын инээдэм
Хоорондоо хэлцэх дэврүүн хөнгөн яриа
Хорвоогийн амьд толь энэ байна.
Өчигдөрхөн би ийм явснаа
Өнөөдөр би ийм байгаа юм шиг санаж
Өнөд би ийм л байх юм шиг бодож
Өдөж шуугих гээд тэднийг үргээв.
Халуу дүүгсэн бүжгийн хүрээлэнд
Хамт эргэх гээд хөл минь цуцав, хөлс минь дуслав.
Хан уулын эгц оргил өөд
Хамт авирах гээд тэнхээ минь дутав, тэндээ хоцров.
Ар талаас минь түрж ургасан
Атрын цэцэг шиг анхилуухан залуу үе
Араггүй намайг гүйцэж түрүүлэв.
Архаг хайлаасархуу би үлдэж хоцров.
Үс зүс ямар болж вэ гэж
Үзэж тольдох хэрэггүй
Үзэсгэлэнтэй залуусын гал хархан нүд
Үнэнийг үзүүлэх толь шиг байна.
Өөрөө би ийм явлуу ?
Өөрийн маань үеийнхэн ийм байл уу ?
Өнөөх шуугин цалгиж байсан миний тэнгис
Өнөр өтгөн залуу найзууд минь хаа байна ?
Нарны ганцхан сардаа улайран шаргалтсан арын мод шиг
Найз л олон нөхөд минь зүс даран буурцгаажээ.
Намрын ганцхан өглөө цавцайж ирсэн цагаан хяруу шиг
Найз бидэн ялгаагүй үс даран бууралтжээ.
Ган цүүц шиг шүлгээр хатуу хорвоог хэлтэлж
Галзуу нохойн аманд гараа хиймээр явсан
Гал дөлтэй нөхөд минь өрх гэр толгойлж
Гадаа гэртгүй шуугисан, нусгай бяцхан иргэдийн аав болжээ.
Гутлын өндөр өсгийгөөр мөндөр бороо шиг товшиж
Гунихыг мэдэхгүй явсан лусын охин шиг хүүхнүүд
Гурвалжин алчуур хийгээд үнэртэн өнгөтнөөн арчиж
Гурав дахин бүдүүрээд гэрийн мухар сахижээ.
- Эд маань ийм хойно би арга байж уу гэж
Элэг зүрхний гүнд битүүхэн гуниг ундравч
Эр хүн болохоор би өтөлснөөс үхсэн биш гэж
Эргэж хурган уулзаж наргиан цэнгээнд өдлөө.
Урьд сайхан зуны галзуу юм шиг наргиан
Улайж байгаа хэр нь асаж өгөхгүй сүүмэлзэв.
Улс орны байдал хүүхэд шуухдаа ярьсан
Учир мэдсэн иргэд намуун дуугаар хүүрнэлдэв.
Тэр жилийн бидний төрхгүйтэж явсан газраар
Тэгдэг ёстой насандаа хойч үе минь шуугив.
Тэнэгхэн болоод амттайхан цэнгэл уруу
Тэд яарч бид холдох нь зөв байна.
Айлын найрт өмссөн туфли шиг яваад
Аян дайныг туулсан бахиал шиг үлдэвч
Азай буурал нас гэдэг ухааны нэр болохоор
Алдсан оносон хоёроо боддог цаг минь энэ байна.
Нас хэмээх шатны бүх л гишгүүр элээсэн
Найз нөхөдтэйгөөн би хамт өтлөх ёстой.
Эс тэгвэл би хойч үе дунд багтахгүй
Эргээд очъё гэвч хуучин суудал зайгүй илүүдэл болно.
