Saturday 5 December 2009
Дуулиан2020
За манайхан 12,12нд буюу дараагын хагас сайн өдөр 71р сургуультай тоглох юм байна. Тэр сургууль нь заалгүй гэсэн сурагтай байгаа учир манай талбай дээр 2 тоглох байх.
2009.12.12 11:00 11-р сургууль (17 нас) - 71-рсургууль(17 нас)
2009.12.20 14:00 11-р сургууль (17 нас) - 58-р сургууль (17 нас)
За тэгээд дүрмийг нь оруулчий. www.duulian2020.mn ээс шууд копидсон болно.
Хэмжүүрүүд
Тоглолтын талбай нь тэгш дөрвөн өнцөгт (rectangular) байх бөгөөд хажуугийн шугам нь нүүрийн шугамаас урт байна.
Урт нь: 25м – 42м
Өргөн нь: 15м-25м
Олон улсын тогллолтод
Урт нь: 38м-42м
Өргөн нь: 18м-25м
Тоглолтын талбайн тэмдэгүүд
Тоглолтын талбай нь шугамаар тэмдэглэсэн байдаг бөгөөд шугам нь тухайн талбайн хязгаарыг (boundary Lines) тодорхойлдог. Хягаарын урт шугам нь хажуугийн шугам болно. Харин хоёр богиныг нь нүүрийн шугам гэнэ.
Бүх шугамын өргөн нь 8см байна.
Тоглолтын талбай нь голын шугамаар (halfway Line) хоёр хэсэгт хуваагдана. Түүнийг гол хэсэгт төвийн цэг (center mark) байрлана. Төвийн цэгийг тойрсон 3м радиустай тойрог байна. Тоглолтын талбай, түүний доторхи хэсгийг доорхи зургаар харуулав.
Торгуулийн талбай
Торгуулийн талбай нь тоголтын талбайн хоёр талд дараахи байдлаар байрлана.
Талбайн хоёр талд байрлах хаалганы хоёр шонгийн хоорондын төвөөс, түүнчлэн тус тус шонгийн цэгүүдээс 6м –ийн радиустай тойргийн дөрөвний нэг (quarter circles) хэсгүүдээс бүрдэнэ. Тойргийн дөрөвний нэгүүдийн дээд хэсгүүд нь хаалганы шугамтай паралель 3,16м шугамаар холбогдоно. Торгуулийн талбайн тойрог шугамыг (curved Line) торгуулийн талбайн шугам гэж нэрлэнэ. 
Торгуулийн цэг
Торгуулийн цэг нь хаалганы шонгуудын голоос чиг урагшаа 6м –ийн зайнд байна.
Торгуулийн хоёр дахь цэг
Торгуулийн хоёр дахь цэг нь хаалганы шонгуудын голоос чиг урагшаа 10м-ийн зайнд байна.
Булангийн цохилтын тойрог /арк/
25см радиустай тойргийн дөрөвний нэгийг (quarter circles) тоглолтын талбайн дөрвөн буланд зурсан байна.
Солилцооны хэсэг (zone)
Солилцооны хэсэг нь багийн тамирчдын суудлын урд хэсэгт байна. Энд солигдож байгаа тамирчид талбайруу орж, мөн талбайг орхино.
Солилцооны хэсэг нь бабгийн тамирчдын суудлын урд хэсэгт байх бөгөөд урт нь 5м байна. Энэ хэсгийн хоёр талыг хажуугийн шугамтай перпиндукляр шугамаар тэмдэглэсэн байна. Тэр нь 8см өргөн, 80см урттай бөгөөд 40см нь тоглолтын талбайн дотор талд, 40см нь тоглолтын талбайн гадна талд байрлана.
Голын шугам ба хажуугийн шугам хоёр хоорондоо нийлж байгаа цэгээс солилцооны хэсэг хүртэл 5м байна. Энд цагчин, шүүгч байрлах бөгөөд зайг байнга чөлөөтэй байлгах хэрэгтэй.
Хаалга
Хаалга нь нүүрийн шугамын төв байрлах бөгөөд хоорондоо тэнцүү босоо хоёр шон болон түүнийг дээгүүр нь холбосон хөндлөвчнөөс бүрдэнэ. Шонгуудын хоорондын зай нь 3м, хөндлөвчөөс газар хүртлэх зай нь 2м байх бөгөөд 8см-ийн өргөнтэй байна. Олс буюу нийллэг материалаар хийсэн тор нь шон болон хөндлөвчийн хойноос холбогдсон байна. Хаалганы доод хэсэг нь муруй хэлбэртэй бэхэлгээтэй байна. Хаалганы шонгоос тоглолотын талбайнаас гарсан хэсэг хүртлэх зай нь өөрөөр хэлбэл хаалганы гүн нь (depth of the goal) дээд хэсгээр 80см, доод хэсэг нь 100 см байдаг.
Аюулгүй байдал
Хаалга нь зөөгддөг бөгөөд тоглолтын дундуур газартайгаа бүрэн холбогдсон байх ёстой.
Тоглолтын талбайн гадаргуу (surface)
Тоглолтын талбайн гадаргуу нь хавтгай, тэгш, хэт хатуу бус байх ёстой. Мод болон хиймэл материал байж болох бөгөөд харин цемент, түүнтэй төстэй хатуу материал байх нь нэн тохиромжгүй.
Шийдвэрүүд
1. Нүүрийн шугам нь 15-16м байх тохиолдолд торгуулийн тойргийн дөрөвнийнэгийн радиус нь 4м байна. Энд торгуулийн цэг нь торгуулийн талбайгтодорхойлдог шугам дээр байрлахгүй харин хаалганы шон хоорондын голоос 6мзайнд байна.
2. Булангийн цохилтын аркаас 5м зайнд, нүүрийн шугамтай перпендикуляршугам тоглолтын талбайн гадна зурсан байж болох бөгөөд энэ нь булангийнцохилтыг ил харуулах зориулалттай юм.
3. 2 дахь торгуулийнцэгээс зүүн болон баруун болон зүүн тийш 5м зайтай нэмэлт зураас байх шаардлагатай .Ингэснээр торгуулийн цохилтын үед зайгаа зөв барина Зураас нь 8 см-нзуззантай байна.
4. Багийн суудал нь хажуугийн шугамын хойно, нагчны ширээтэй зэргэлдээбайрлана.
ДҮРЭМ 2: БӨМБӨГ
Үзүүлэлтүүд
Бөмбөг нь:
Дугуй хэлбэртэй
Ширэн буюу бусад зохих материалаар хийгдсэн
Тойргийн хэмжээ 62см-64см
Тоглолт эхлэхэд жин нь 400 г-440г
Далайн төвшинд 0,4-0,6 агаарын даралттай (400-600г/см2)
Гэмтэлтэй бөмбөгийг солих
Тоглолтын үед бөмбөг хагарах ба гэмтсэн тохиолдолд:
Тоглолтыг зогсооно
Бөмбөг гэмтсэн газарт сольсон шинэ бөмбөгийг тавьж тоглолтыг эхлүүлнэ. Хэрэв бөмбөг торгуулийн талбайд гэмтсэн бол тоголотыг хамгийн ойр торгуулийн шугамнаас эхлүүлнэ.
Тоглолт зогссон үед бөмбөг хагарах, гэмтэх тохиолдолд /төвийн цохилт (kick off), хаалганаас цохих, булангийн цохилт, торгуулийн цохилт, тоглолтонд оруулах цохилт/
Тоглолтын дүрмийн дагуу тоглолтыг эхлүүлнэ.
Шүүгчийн зөвшөөрөлгүй тоглолтын үед бөмбөгийг солихгүй.
Шийдвэрүүд:
Эсгий бөмбөгийг олон улсын хэмжээний тэмцээд хэрэглэж болохгүй.
2м-ийн өндрөөс бөмбөгийг хаяж тоглолтыг эхлүүлэхэд эхний ойлт 50см-65см байх ёстой.
Тэмцээний тоглолтуудад (competition mathes) дүрэм 2-т заасан бүх нөхцөлүүдийн хамгийн доод хэмжээг хангасан бол хөлбөмбөгийг хэрэглэж болно. ДХБХ-ны тоглолтууд, конфедерацын ивээл доор явагдаж буй тэмцээний бөмбөг нь дараахи 3 нөхцөлийн 1-г хангасан байна. Үүнд:
“ДХБХ БАТАЛСАН”, “ДХБХ ШАЛГАСАН”, “ОЛОН УЛСЫН СТАНДАРТ БӨМБӨГ” гэсэн тэмдэглэлтэй байна. 
Ийм тэмдэглэл тавьсан байгаа нь албан ёсоор шалгасан, түүнчлэн техникийн тусгай нөхцөлийг хангасныг харуулж байгаа бөгөөд энэ нь дүрэм -2т заасан хамгийн бага нөхцөл болох ба ангилал бүрд өөр өөр байна. Ангилал бүрд тохирсон нэмэлт шаардлага бүрийн жагсаалтыг ДХБХ гаргана. Шалгалтыг хийх эрх бүхий талуудыг ДХБХ тодорхойлно.
Холбооны тоглолтуудад энэ тодотголын аль нэгийг тавьсан байхыг шаардаж болно. Бусад бүх тэмцээнд дүрэм-2 заасан шаардлагыг хангасан бөмбөг байна.
Хэрэв “ДХБХ баталсан”, “ДХБХ шалгасан” гэсэн тэмдэглэл тавьсан бөмбөгөөр өөрийн тэмцээнд тоглохыг холбоо зөвшөөрсөн бол энэ холбоо “олон улсын тэмцээний стандарт бөмбөг” гэсэн тэмдэглэл тавихыг мөн зөвшөөрөх ёстой.
ДХБХ-ны тэмцээний тоглолт, тэвүүдийн холбоод, холбоодын ивээлд зохион байгуулагдаж буй тэмцээнүүдэд тэмцээний болон тэмцээн зохион байгуулагчийн эмблем, зөвшөөрөл бүхий үйлдвэрлэгчийн барааны тэмдэгээс бусад арилжааны сурталчилгааг бөмбөг дээр тавихыг хориглоно. Тэмцээний дүрмээр эдгээр эмблемийн тоо хэмжээг хязгаарлаж болно.
ДҮРЭМ 3: ТОГЛОГЧДЫН ТОО
Тоглогчид
Тоглолт нь 2 багаас бүрдэх бөгөөд баг бүрд 5-аас доошгүй хүнтэй байна. Тэдний нэг нь хаалгач байна.
Солилцооны горим
ДХБХ, конфердераци, холбооны дүрмийн дагуу явагдаж байгаа аливаа тэмцээнд солилцоог хийж болно.
7-оос дээшгүй солилцооны хүн байна.
Тоглолтын үеэр солилцоо хийхийг хязгаарлахгүй. Талбайг орхисон тамирчин солилцоогоор талбайд дахиж орж болно.
Бөмбөг тоглолтонд эсвэл тоглолтонд ороогүй байх үед солилцоог хийж болно. Солилцоо хийж байхад дараахи нөхцлүүдийг хянах хэрэгтэй.
Тамирчин талбайг зөвхөн өөрийн багийн солилцооны хэсгээс солино Солигдож байгаа тоглогч хажуугийн шугамаас бүрэн гарсаны дараа тоглолтод орох тамирчин өөрийн багийн солилцооны
хэсгээс талбайд орно. Солилцоог çààâàë шүүгчийн çºâøººðºëòýéãýýð õèéõã¿é Солилцооны тоглогч талбайд орсноор үндсэн
тоглогч (active player), талбайг орхисон тоглогч үндсэн тоглогч бус болсноор солилцоо бүрэн дуусгавар болно. Хаалгачийг
бусад тамирчдын хэнээр ч сольж болно.
Зөрчил/Торгууль
Солилцооны үеэр талбайг орхиж буй тамирчин бүрэн гарч амжаагүй байхад орлон тоглогч талбайд орж ирэхэд:
Тоглолтыг зогсооно
Талбайг орхиж буй тамирчийн бүрэн гарахыг шаардана
Орлон тоглогчийг анхааруулж шар картаар торгоно\
Талбайг орхиж буйтамирчийн бүрэн гарахыг шаардана
Орлон тоглогчийганхааруулж шар картаар торгоно\
Тоглолтыг зогсооходбөмбөг байсан газраас эсрэг баг шууд бус чөлөөт цохилтоор эхлэнэ.Хэрэв бөмбөгторгуулийн талбайд байсан бол бөмбөгөнд хамгийн ойр торгуулийн шугамаастоглолтыг эхлүүлнэ.
Солилцооны үед орлуулан тоглогч болон талбайг орхиж буй тоглогч, өөрийн багийн солилцооны хэсгээс бусад газраар талбайд орж, гарсан бол:
Тоглолтыг зогсооно
Зөрчил гаргаñан тамирчинг (offending player) анхааруулж шар картаар торгоно.
Тоглолтыг зогсооход бөмбөг байсан газраас эсрэг бàг шууд бус чөлөөт цохилтоор эхлэнэ. Хэрэв бөмбөг торгуулийн талбайд
байсан бол бөмбөгөнд хамгийн ойр торгуулийн шугамаас тоглолтыг эхлүүлнэ.
Шийдвэрүүд
Тоглолт эхлэхэд баг тус бүр 5 тоглогчтой байна.
Хэрэв тоглогч ямар нэгэн байдлаар тоглолтоос хөөгдөж, улмаар аль нэг багт 3-оос доош тоглогч талбайд үлдвэл /хаалгач орсноор/ тоглолтыг хүчингүй болгоно.
1. Тоглолт эхлэхэд баг тус бүр 5 тоглогчтой байна.
2. Хэрэв тоглогч ямар нэгэн байдлаар тоглолтоос хөөгдөж улмаар аль нэгбагт 3-с доош тоглогч талбайдүлдвэл /хаалгач орсноор/ тоглолтыг хүчингүй болгоно.
Тоглолтын үеэрдасгалжуулагч нь өөрийн тоглогчиддоо тактикын зөвлөгөө өгч болно харин энэ үедшүүгч болон бусад тоглогдод саад учруулж болохгүй.
ДҮРЭМ 4: ТОГЛОЛТЫН ХЭРЭГСЭЛҮҮД
Аюулгүй байдал
Өөртөө болон бусад тоглогчдод аюултай хэрэгслэл, гоёл чимэглэлийн зүйлсийг тоглогч өмсөж, зүүж болохгүй.
Үндсэн хэрэгслэлүүд
Тоглогчийн үндсэн хэрэгцээний хэрэгсэлүүд нь:
Цамц ба футболка./урт эсвэл богино ханцуйтай/ Хэрэв дотуураа цамцтай бол тухайнцамцны өнгө нь үндсэн өмсгөлийн өнгөтэй ижил байх шаардлагатай.
Шорт. Хэрэв дотуурааөмд, богино өмдтэй бол тухайн өмдний өнгө нь үндсэн өмсгөлийн өнгөтэй ижил байхшаардлагатай.
Түрий /Гидр/
Шилбэний хамгаалалт
Зөөлөн ширэн арьстай,резин болон төстэй материал бүхий ултай бэлтгэлийн гутал
Шилбаний хамгаалалт
Бүхэлдээ оймсны дотуур байна
Тохиромжтой материалаар хийгдсэн байна (резин, хуванцар ба төстэй материалаар)
Хамгаалалтыг зохих хэмжээгээр гүйцэтгэх үүрэгтэй
Хаалгач
Урт өмд өмсөж болно.
Өнгөний хувьд шүүгчболон бусад тоглогчдоос ялгагдах шаардлагатай.
Талбайн тоглогчхаалгачийн оронд солигдон орсон тохиолдолд өөрийн дугаартай тоглохшаардлагатай.
Зөрчил/Торгууль
Зөрчил гаргавал:
Зөрчил гаргасан тамирчныгталбайг орхиж хэрэгслэлээ зөв болгох эсвэл дутууг бүрэн бүрдүүлэхийг шүүгчшаардана. Шүүгч түүнийг шалган буцаж талбайд оруулна.
Тоглолт үргэлжлэх
Зөрчил гаргасан тоглогчийн улмаастоглолт зогссон бол:
Тоглолтыг зогсооходбөмбөг байсан газраас эсрэг баг шууд бус чөлөөт цохилтоор эхлэнэ. Хэрэв бөмбөг торгуулийн талбайд байсан бол бөмбөгөнд хамгийн ойрторгуулийн шугамаас тоглолтыг эхлүүлнэ.
ДҮРЭМ 5: ШҮҮГЧ
Шүүгчийн эрх мэдэл
Торгуулийн талбайн байгууламжинд орж, түүнээс гарах хугацаанд тоглолтын дүрмийг бүрэн мөрдүүлэх, хянах эрх бүхий 2 шүүгч тоглолтыг удирдана.
Эрх /Үүрэг
Тоглолтын дүрмийг мөрдүүлнэ
Баг давуу талтай байхад эсрэг тал зөрчил гаргавал шүүгч тоглолтыг үргэжлүүлэх бөгөөд харин давуу талаа ашиглаж
чадаагүй бол зөрчил анх гарсан газраас эсрэг багийг торгоно.
Тоголтын бүртгэлийг хөтлөх, холбогдох эрх бүхий хүмүүст тоглолтын тайланг гаргаж өгнө. Үүнд: тоглолтын өмнө, дундуур,
дараа тоглогч, багийн албан ёсны хүмүүст авсан торгуулийн арга хэмжээнүүд
Багийн дасгалжуулагч болонудирдлагууд зөв бус араншин гаргасан тохиолдолд тэдгээрийг торгохталбайгаасхөөх
Зөрчил гарсан тохиолдолд тоглолтыг зогсоох, хойшлуулах, дуусгавар болгоно
Анхааруулга авах, талбайг орхих торгууль авсан тоглогчидод зохих шийтгэлийн арга хэмжээг авна
Зөвшөөрөлгүйн хүн тоглолтын талбайд орж ирэхгүй байхыг хянана
Тоглогч ноцтой гэмтэл авсан гэж үзвэл тоглолтыг зогсоож, бэртсэн тоглогчийг талбайгаас гаргана.
Тоглогч хөнгөн хэлбэрийн гýмтýл авсан гэж үзвэл бөмбөг тоглолтоос гартал тоглолтыг үргэжлүүлнэ
Дүрэм 2-т заасан шаардлагыг бөмбөг хангасан эсэхийг хянана
Тоглогч нэгээс илүү зөрчил нэг дор гаргасан бол илүү ноцтой шийтгэлийг ногдуулна
Цагчин шүүгч байхгүй тохиолдолд түүний үүргийг гүйцэтгэх
Шүүгчийн шийдвэр
Тоглогчтой холбогдсон шүүгчийн шийдвэр эцсийн байна.
Шийдвэрүүд
Шүүгч хоёр дахь шүүгч нэгэн зэрэг зөрчлийн дохио өгч, тэр хоёрын хооронд маргаан үүсвэл аль багт торгууль өгөхийг шүүгч давуу эрхээр шийднэ.
Шүүгч, хоёр дахь шүүгч хоёулаа тоглогчийг анхааруулж, тоглолтоос гаргах эрхтэй бөгөөд шүүгчдийн хооронд маргаан үүсвэл шүүгч давуу эрхээр шийдвэр гаргана.
ХОЁР ДАХЬ ШҮҮГЧ
Эрх / Үүрэг
Хоёр дахь шүүгч нь шүүгчийн байгаа талбайн эсрэг талд байрлах бөгөөд тоглолтыг дүрмийн дагуу явж байгааг хянахад шүүгчдэд туслана. Тэр шүгэл хэрэглэж болно.
Хоёр дахь шүүгч мөн:
Зөрчил гарсан тохиолдолд зогсоох зарим эрхтэй
Шүүгчийн хамт солилцоо дүрмийн дагуу явагдаж байгаад хяналт тавина.
Хоёр дахь шүүгч зүй бусаар харьцах, зохисгүй үйлдэл гаргавал шүүгч үүргээс нь чөлөөлж орлуулах арга хэмжээг авч, холбогдох талуудад мэдэгдэнэ.
Шийдвэрүүд
Олон улсын тэмцээнд хоёр дахь шүүгч бол зайлшгүй шаардлагатай.
ДҮРЭМ 6: ЦАГЧИН БА ГУРАВ ДАХЬ ШҮҮГЧ
Үүрэг
Цагчин ба гурав дахь шүүгч нь томилогдсон байна. Тэд солилцооны хэсэг талд, голын шугамын дэргэд байрлана. Тоглолт болж байгаа талбайг хариуцах холбоо, клубууд цагчин, гурав дахь шүүгчид тохирох цаг /хронометр/ болон бусад хэрэгцээт хэрэгслэлүүдийг хангана.
Цагчин
Тоглолтын хугацаа дүрэм 7-ны заалтын дагуу байгаа эсэхийг хянаж:
Төвөөс цохилт хийснээр цагийг /хронометер/ дарж асаах
Бөмбөг тоглолтоос гармагч цагийн /хронометер/ дарж унтраах
Тоглолтод оруулах цохилт, хаалгач бөмбөгийг тоглолтод оруулах, булангийн цохилт, торгуулийн цэг болон хоёр дахь торгуулийн цэгээс цохих, завсарлагааны дараа, бөмбөгийг гараараа тоглолтонд оруулах зэрэгт цагийг дахин асаах
1 минутын завсралгыг хянах
Тамирчныг талбайгаас 2 минутаар хөөсөн тохиолдолд түүний цагийг хянах
Тоглолтын үе, завсарлага, нэмэлт цаг болон тоглолт дуусахад шүүгчээс ялгагдахаар шүгэл буюу дуун дохиогоор
мэдэгдэх
Баг бүрийн завсарлага авах хугацааг хянах, баг, шүүгчдэд мэдээллийг тухай бүр өгөх, дасгалжуулагч засвсарлага авах
хүсэлт гаргасан тохиолдолд зөвшөөрөх мэдээллийг шүүгдэд өгөх
Тоглолтын үе бүрт багийн торгуулийн тоог бүртгэж, 5 болоход мэдээллийг дохиогоор шүүгчдэд өгөх
Гурав дахь шүүгч
Гурав дахь шүүгчцагчинд туслана. Үүнд:
Тоглолтын үе бүрт багийнторгуулийн тоог бүртгэж, 5 болоход мэдээллийг дохиогоор шүүгчдэд өгөх
Тоглолтын үеийн завсарлагынтоог хянаж, дасгалжуулагч болон шүүгчид мэдэгдэнэ, завсарлага захиалсантохиолдолд шүүгчид мэдэгдэх
Тоглолтын үед гарсан саатлууд,түүнийг шалтгааныг бүртгэх
Тоглож буй тоглогчдыг бүртгэх
Гоол оруулсан тамирчдындугаарыг бүртгэх
Анхааруулга авсан, талбайгаасхөөгдсөн тамирчдын нэр, дугаарыг бүртгэх
Бөмбөг сэлгэх тохиолдолдтүүнийг хариуцах
Сэлгээ хийж буй тоглогчдын хувцасхэрэгслийг хянах
Тоглолтын үеэр болсон тодорхойбуруу шийдвэрийг /зөвхөн улаан карт буруу хүнд өгөх тохиолдолд/ засаж хэлжөгнө. Мөн талбайн гадна болж буй алдааг хянана. Бусад тоглолтын үеэр болсон шийдвэрүүдийг 1-р шүүгч өөрөө гаргана
Солилцооны суудлыг хянаж,алдаа гарсан тохиолдолд шүүгчи мэдэгдэнэ.
Тоглолттой холбоотой бусадмэдээллээр хангах
Цагчин болон гурав дахь шүүгчид зүй бусаар харьцах, зохисгүй үйлдэл гаргавал шүүгчтэднийг үүргээс нь чөлөөлж, орлуулах арга хэмжээ ав, холбогдох эрх бүхийталуудад мэдэгдэнэ.
Шүүгч, хоёр дахьшүүгч гэмтсэн тохиолдолд гурав дахь шүүгч тэднийг орлоно.
Шийдвэрүүд
Олон улсын тоглолтод цагчин ба гурав дахь шүүгч зайлшгүй байхшаардлагатай.
Олон улсын тэмцээнд хэрэглэх цаг /хронометер/ нь хэрэгцээт бүхфункцуудийг /нарийвчлалтай цаг бүртгэх, 2 минутын торгуулийн цагийг 4 хүндээр зэрэг бүртгэж хянах, баг бүрийн тухайн тоглолтын үед харимтлагдсанторгуулийн тоог хянах/ хангасан байх шаардлагатай.
Гурав дахь шүүгч байхгүй тохиолдолд цагчин шүүгч түүний үүргийгхариуцна.
ДҮРЭМ 7: ТОГЛОЛТЫН ХУГАЦАА
Тоглолтын үеүүд
Тоглолт тус бүрийн 20 минутын хоёр үеэс бүрдэнэ. Цагийг цагчин хариуцах бөгөөд түүний үүргийг дүрэм 6-т тусгасан. Үеү¿дийн хугацааг сунгаж болно.
Торгуулийн цохилт хийх, торгуулийн тоо 5 болоход чөлөөт цохилтыг хийх хугацаагаар үеүүдийн цагийг нэмнэ.
Завсарлага авах
Багууд үе бүрт 1 минутын завсарлагыг дараах нөхцөлд авч болно:
Дасгалжуулагч цагчнаас 1 минутын завсарлага авах хүсэлтийг тавих
1 минутын завсарлага авах хүсэлтийг хэзээ ч тавьж болох бөгөөд харин бөмбөг тухайн багийн талд байх тохиолдолд зөвшөөрлийг нь өгөх
Бөмбөг тоглолтод ороогүй байхад шүүгчээс ялгагдах шүгэл, дуун дохиоллоор завсарлага авч болох эсэх мэдээллийг цагчин өгөх
Завсарлагааны үеэр тамирчид тоглолтын талбай дээр байх ёстой. Хэрэв багийн албан ёсны төлөөлөгчдөөс зөвлөгөө авахыг хүсч байвал хажуугийн шугамаас хэтрэхгүй, мөн зөвлөлгөө өгөгчид талбайд оржж ирж болохгүй.
1-р үед завсарлага авах шаардлага гараагүй байсан ч 2-р үедээр 1 л завсарлага авах эрхтэй.
Хоёр үе хоорондын завсарлага
Хоёр үе хоорондын завсарлага 15 минутаас хэтрэхгүй байна.
Шийдвэрүүд
Цагчин байхгүй үед дасгалжуулагч завсарлах хүсэлтэй шүүгчид тавина.
Тоглолтын дараахи нэмэгдэл цагт 1 минутын завсарлага өгөхгүй.
ДҮРЭМ 8: ТОГЛОЛТЫГ ЭХЛҮҮЛЭХ, ҮРГЭЛЖЛҮҮЛЭХ
Эхлүүлэх
Зоос шодож ялсан баг талаа сонгоно. Эсрэг баг бөмбөгийг төвөөс цохиж тоглолтыг эхлүүлнэ. Хоёрдугаар үеийн тоглолтыг шодож ялсан баг эхлүүлнэ. Хоёрдугаар үед багууд байраа сольж тоглоно.
Төвөөс тоглолтыг эхлүүлэх
Төвөөс цохилт хийж тоглолтыг эхлүүлж, үргэлжлүүлнэ:
Тоглолт эхлэхэд
Гоол оруулсны дараа
Хоёрдугаар үе эхлэхэд
Нэмэгдэл цаг эхлэхэд
Төвийн цохилтоос шууд гоол оруулахыг тооцно.
Горим:
Бүх тоглогчид өөрийн талбайд байх
Төвөөс цохилт хийж байгаа багийн эсрэг талынхан бөмбөгнөөс 3м-ийн зайнд байх /бөмбөг тоглолтонд ортол/
Бөмбөг талбайн төвд байрлана.
Шүүгч сигнал өгөх
Бөмбөгөнд хүрмэгц тоглолтод орсон гэж үзэх
Цохилтыг гүйцэтгэсэн тоглогч бөмбөгөнд өөр тоглогч хүртэл дахин хүрч болохгүй
Баг гоол оруулахад эсрэг багийн тоглогч төвөөс тоглолтыг эхлүүлнэ.
Зөрчил/Торгууль
Хэрэв цохилтыг гүйцэтгэсэн тоглогч өөр тоглогч бөмбөгөнд хүрээгүй байхад дахин хүрвэл эсрэг багт шууд бус чөлөөт цохилт өгнө. Цохилтыг зөрчил гарсан газраас гүйцэтгэнэ. Хэрэв зөрчил эсрэг багийн торгуулийн талбайд гарсан бол зөрчил гарсан газарт хамгийн ойр байгаа торгуулийн шугамаас гүйцэтгэнэ.
Бусад зөрчил гарахад цохилтыг дахин гүйцэтгэнэ.
Бөмбөгийг дунд нь хаях (dropped ball)
Бөмбөг тоглолтод байх үед тоглолтыг зогсоох шаардлага гарч зогссоны дараа бөмбөгийн дунд нь хаяж тоглолтыг эхлүүлнэ.
Горим /Procedur/
Шүүгч тоглолтыг зогсоосон газарт бөмбөгийн дунд нь хаяж тоглолтыг эхлүүлнэ. Хэрэв бөмбөг торгуулийн талбайд байсан бол түүнд хамгийн ойр тооргуулийн шугамд бөмбөгийг дунд нь хаяж тоглолтыг эхлүүлн
Зөрчил/Торгууль
Бөмбөгийн дахин дунд нь хаях:
Бөмбөг газарт хүрээгүй байхад тоглогч бөмбөгт хүрэх
Бөмбөг газарт хүрч, ямар нэгэн тоглогчийн нөлөөгүйгээр талбайгаар гарах
Онцлогууд
Хамгаалж буйбагийн торгуулийн талбайд эсрэг баг алдаа гаргасан тохиолдолд цохилтыг торгуулийн талбайн доторхи аль ч газраасгүйцэтгэж болно.
Айлынторгуулийн талбай дарь шууд бус цохилтзаасан тохиолдолд хамгийн ойр байгаа торгуулийн талбайн шугамаас цохино.
Торгуулийнталбайд бөмбөг дунд нь хаяхаар бол хамгийн ойр байгаа торгуулийн талбайншугамаас үргэлжлүүлнэ.
ДҮРЭМ 9: БӨМБӨГ ТОГЛОЛТООС ГАРАХ, ОРОХ
Бөмбөг тоглолтоос гарах
Бөмбөг тоглолтоос гарна:
Нүүрийн шугам ба хажуугийн шугамыг газраар болон агаараар бүхэлдээ давахад
Шүүгчийн шийдвэрээр тоглолтыг зогсооход
Таазанд хүрэхэд
Бөмбөг тоглолтонд байх
Бусад бүх үед бөмбөг тоглолтод байна:
Хаалганы шон болон хөндлөвчид ойж талбайруу ороход
Шүүгчид талбайд байхад хүрч ойход
Шийдвэрүүд
Тоглолт зааланд явагдаж байхад бөмбөг таазанд хүрвэл эсрэг баг тоглолтод бөмбөгийг оруулна. Бөмбөг таазанд хүрсэн цэгээс эгц доош буух хамгийн оéð хажуугийн шугамаас эхлүүлнэ.
Ò
Таазны өндөр байх доодхэмжээ нь 4 метр байна.
ДҮРЭМ 10: ОНОО ТООЛОХ АРГА
Гоол тооцох
Бөмбөг хаалганы шонгууд ба хөндлөвчийн дундуур нүүрийн шугамыг давсан тохиолдолд гоол орсон гэж үзнэ. Довтолж байгаа баг болон хаалгач бөмбөгийг гараараа санаатай цохиж буюу тэвэрч оруулахад гоолыг тооцохгүй.
Хожсон баг
Тоглолтын явцад хамгийн их гоол оруулсан баг ялагч болно. Хэрэв хоёр баг тэнцүү эсвэл гоол оруулаагүй бол тэнцсэн гэж үзнэ.
Тэмцээний дүрэм
Айлын талбай дээр хийсэн гоол
нэмэлт цаг өгөх
торгуулийн цэгээс цохилт хийлгэж ялагчийг тодруулна.
ДҮРЭМ 11: ТОРГУУЛЬ БА ЗОХИСГҮЙ БАЙДАЛ ГАРГАХ
Дүрэм зөрчих, зохисгүй байдал гаргахад дараах торгуулийг мөрдөнө
Шууд чөлөөт цохилт
Шүүгчийн үзэмжээр тоглогч доорхи 7 зөрчил гаргасан бол эсрэг багт шууд чөлөөт цохилт өгнө:
Эсрэг агийн тоглогчийг өшиглөх эсвэл өшиглөхийг завдах
Эсрэг багийн тоглогчийг дэгээдэх эсвэл дэгээдэхийг завдах
Эсрэг багийн тоглогч руу үсэрч орох
Эсрэг багийн тоглогчийг түлхэх
Эсрэг багийн тоглогчийг зодох, зодохийг завдах
Эсрэг багийн тоглогчийг мөргөх
Эсрэг багийн тоглогчийг айлгаж, сүрдүүлэх
Тоглогч дараахи 4 зөрчлийг гаргасан бол эсрэг багт шууд чөлөөт цохилт өгнө:
Эсрэг багийн тоглогчийг барих
Эсрэг багийн тоглогч руу шүлсээ хаяах
Өөрийн торгуулийн талбайд хаалгач болгоомжгүй, удирдлагагүй эсвэл их хэмжээний хүч гаргаж гулсан ороогүйгээс бусад тохиолдолд эсрэг талын тîглогчийг бөмбөг эзэмшсэн, эзэмшихийг завдаж байх үед бөмбөг авах гэж гулсан орох
Хаалгачаас өөр тоглогч санаатайгаар бөмбөг барьж авах
Шууд чөлөөт цохилтыг зөрчил гарсан газраас хийнэ. Хамгаалж байгаа багт өөрийн торгуулийн талбайд шууд чөлөөт цохилтыг өгөхөд торгуулийн талбайн аль ч хэсгээс цохилтыг хийж болно.
Дээр дурьдсан зөрчлүүд торгуулийн тоог хуримтлуулна.
Торгуулийн цохилт
Дээр дурьдсан зөрчлүүдийг өөрийн торгуулийн талбайд гаргавал багт торгуулийн цохилт өгнө.
Шууд бус чөлөөт цохилт
Хаалгач доорхи зөрчлүүдийг гаргасан тохиолдолд эсрэг багт шууд бус чөлөөт цохилт өгнө:
Бөмбөгийг тоглолтонд оруулсны дараа өөрийн багийн тоглогчоос бөмбөг гоолын шугамаас даваагүй эсвэл эсрэг багийн тоглогч бөмбөгөнд хүрээгүй байхад буцааж авахад
Өөрийн багийн тоглогч санаатайгаар бөмбөгийг хаалгач руу дамжуулж, хаалгач бөмбөгт хүрэх эсвэл барьж аван өөрийн мэдэлд оруулахад
Хажуугийн шугамаас өөрийн багийнтоглогч дамжуулсны дараа гараараа барих
Хөл болон гараараа 4 сек-аас илүү бөмбөгт хүрэх, барихад
Шүүгчийн үзэж бабйгаагаар тоглогч зөрчил гаргасан бол эсрэг багт шууд бус цохилтыг доорхи тохиолдолд өгнө:
Аюултай байдлаар тоглоход
Эсрэг багийн тоглогчдод санаатайгаар саад хийхэд
Хаалгач бөмбөгийг тоглолтод оруулах гэж байхад зогсооход
Дүрэм 11-т заагдаагүй бусад анхааруулга, талбайг орхих зөрчлүүдийг гаргахад
Шууд бус цохилтыг зөрчил гарсан газраас хийнэ. Хэрэв торгуулийн талбайд гарсан бол шууд бус чөлөөт цохилтыг торгуулийн шугамд хамгийн ойр газраас хийнэ.
Анхааруулгыг авах арга хэмжээ
Улаан болон Шаркартыг зөвхөн тоглогч болон сэлгээний тоглогчид өгнө.
Шүүгч торгуулийгтоглогчийг талбай дээðгарснаас авхуулаад тоглолт дуусаад талбайг чөлөөлөх хүртэлх хугцаандаанд болно.
Анхааруулга авах зөрчил
Тоглогч доорх зөрчлүүдийг гаргасан тохиолдолд анхааруулга авч шар картаар торгуулна:
Спортын бус зан авир гаргах
Үгээр болон үйлдлээр эсэргүүцэл илэрхийлэх
Дахин дүрмийг зөрчихөд
Тоглолтын дахин эхлэлтийг хойшлуулах
Булангийн цохилт, тоглолтонд бөмбөг оруулах, чөлөөт цохилт, хаалгачийг тоглолт эхлүүлэхэд шаардах зайг бариагүй
Шүүгийн зөвшөөрөлгүйгээр тоглоолтын талбайд орж ирэх, эсвэл солилцоог дүрмийн дагуу хийгээгүй
Шүүгчийн зөвшөөрөлгүйгээр тоглолтын талбайг орхих
Сэлгээний тоглогчдараах үед анхааруулга авна.
Спортын бус зан авир гаргах
Үгээр болон үйлдлээр эсэргүүцэл илэрхийлэх
Тоглолтын дахин эхлэлтийг хойшлуулах
Талбайгаас хөөгдөх торгууль
Тоглогч доорхи зөрчлүүдийг гаргасан тохиолдолд талбайгаас хөөгдөж улаан картаар торгуулна.
Илт ноцтой алдаа гаргах
Танхайрах
Эсрэг багийн тоглогч болон бусад хүмүүс рүү шүлсээ хаях
Эсрэг багийн гоол оруулах бодит боломжийн бөмбөгийг санаатайгаар гараар хаах буюу барих /өөрийн торгуулийн талбайд байгаа хаалгач үл хамаарна/
Чөлөөт цохилт, торгуулийн цохилтоор торгуулах зөрчил гарган эсрэг багийн гоол оруулах бодит боломжийг санаатайгаар хаах /Ж.нь: Сүүлийн хүн/
Дарамтлах, доромжилох
Хоёр анхааруулга нэг дор авах
Сэлгээний тоглогчдараах үед талбайгаас хөөгдөнө
Эсрэг багийн гоол оруулах бодитболомжийн бөмбөгийг санаатайгаар хаах
Шийдвэрүүд
Таблайгаас хөөгдсөн тоглогч нь шийтгэлийн үед талбайд буцаж орж ирэхгүй, солилцооны суудал дээр сууж болохгүй. Солилцооны тоглогч өөрийн багийн тоглогч талбайгаас хөөгдснөөс хойш 2 минутын дараа талбайд орно. Хэрэв 2 минут дотор гоол орсон тохиолдолд солилцооны тоглогч цагчнаас зөвшөөрөл авч талбайд орж болно. Энэ нь дараах нөхцөлтэй байна:
5 тоглогчдын эсрэг 4 тоглогч тоглож, олонхүнтэй баг нь гоол оруулсн тохиолдолд 4 тооглогчтой баг тавдахь тоглогчоо тоглолтонд оруулж болно.
Хоёр баг хоёулаа 4 хүнтэй тоглож байхад нэг баг нь гоол оруулахад багууд хүн нэмэхгүй хэвээр байна.
5 тоглогчдын эсрэг 3 тоглогч эсвэл 4 тоглогчтой 3 тоглогчын эсрэг тоглож байвал олон хүнтэй баг гоол оруулсан тохиолдолд 3 тоглогчтой баг нэг л хүн нэмэх эрхтэй.
Хоёр баг хоёулаа 3 хүнтэй тоглож байхад нэг баг нь гоол оруулахад багууд хүн нэхэгүй хэвээр байна.
Цөөн тоглогчтой баг гоол оруулбал тоглогч нэмэхгүй хэвээр байна.
Зөвхөн 11-р дүрмийн үедТоглолт эхлээд нүүрний шугам давсан эсвэл эсрэг багийн тоглогч хүрсэнтохиолдолд тухайн тоглогч толгой өвдөг,цээжжээр бөмбөгийг өөрийн хаалгач руудамжуулж бариулж болно. Энэ дүрмийг зөрчсөн тоглогчийг анхааруулж эсрэг багтшууд бус цохилтыг өгөн.
Эсрэг тоглогчийн эрүүлмэндэд аюул учруулсан алдаа нь ноцтой алдаанд тооцно.
Шүүгчийг мэхлэх гэсэнталбай дээрх бүх оролдлого нь спортын бус зан авирт тооцогдоно.
Гоол хийснийхээ дарааөмсгөлөө тайлж баярласан тоглогчийг шар картаар анхааруулна.
ДҮРЭМ 12: ЧӨЛӨӨТ ЦОХИЛТ
Чөлөөт цохилтын хэлбэрүүд
Чөлөөт цохилт нь чөлөөт ба чөлөөт бус гэсэн хоёр хэлбэртэй байна.
Аль ч тохиолдолд бөмбөгийг өшиглөхөд бөмбөг газарт хөдөлгөөнгүй тогтвортой байрласан байх ба өөр тоглогч бөмбөгөнд хүрээгүй байхад өшиглөсөн тамирчин хоёр дахь удаагаа хүрч болоõгүй
Шууд чөлөөт цохилт
Шууд чөлөөт цохилтоор гоол орсон бол тооцно.
Шууд бус чөлөөт цохилт
Шууд бус чөлөөт цохилтоор гоол ороход замдаа ямар нэгэн тоглогчид бөмбөг хүрсэн бол гоолыг тооцно.
Чөлөөт цохилтын байрлал
Бөмбөгийг тоглолтонд оруулахаа өмнө эсрэг талын бүх тоглогчид бөмбөгнөөс 5 метрийн зайнд байна. Хамгаалж байгаа баг өөрийн торгуулийн талбайнаас чөлөөт цохилт хийж байгаа бол эсрэг талын бүх тоглогчид торгуулийн талбайн гадна байна. Бөмбөгийг өшиглөх болон хүрмэгц тоглолтонд орсон гэж тооцно. Хамгаалж байгаа баг өөрийн торгуулийн талбайгаас чөлөөт цохилт хийж бөмбөг торгуулийн талбайгаас гарахад тоглолтод бөмбөг орсон гэж үзнэ.
Зөрчил/Торгууль
Чөлөөт цохилтыг хийхэд эсрэг багийн тоглогч шаардагдах зайнаас ойр байсан бол:
Цохилтыг дахин хийнэ.
Бөмбөг тоглолтод орж, бөмбөгийг өшиглөсөн тоглогч бөмбөг өөр тоглогчид хүрэхээс өмнө хоёр дахь удаа хүрвэл:
Зөрчил гарсан газраас чөлөөт цохилтыг эсрэг багт өгнө. Хэрэв зөрчил торгуулийн талбайд гарсан бол торгуулийн шугамаас хамгийн ойр газраас шууд бус чөлөөт цохилт хийнэ.
Чөлөөт цохилтыг 4 секундээс удаан хийвэл:
Шууд бус чөлөөт цохилтыг эсрэг багт өгнө.
Дохио/Сигнал
Шууд чөлөөт цохилт:
Цохилтыг хийх зүгрүү гараа хөндлөн заана. Хэрэв торгууль нь тав хуримтлагдах торгууль мөн бол нөгөө гараа газарлуу зааж гурав дахь шүүгч буюу тоглолтын бус албаны хүмүүст мэдэгдэнэ.
Шууд бус чөлөөт цохилт:
Гараа дээш өргөж мэдэгдэнэ. Цохилтыг гүйцэтгэж бөмбөг өөр тоглогчид хүрэх эсвэл тоглолтоос гартал гараа дээш барьсаар байна.
ДҮРЭМ 13: ХУРИМТЛАГДСАН ТОРГУУЛИЙН ОНОО
Хуримтлагдсан торгуулийн оноо
Дүрэм 11-т зааснаар шууд чөлөөт цохилтоор торгуулж байгаа тохиолдол юм.
Баг бүрийн хуримтлагдсан эхний 5 торгуулийн оноо тоглолтын тэмдэглэлд бүртгэгдсэн байна.
Эсрэг багийн алдаа 5 хүрээгүй болонгоол хийх боломжийг нь бүрэн хаагаагүй тохиолдолд алдаа гарсан үед шүүгчашигтай момент заан тоглолтыг үргэлжлүүлж болно.
Ашигтай момент заасан тохиолдолд шүүгч бөмбөг гарсан үед тухайн алдааг 3-р шүүгчид мэдэгдэж тэмдэглүүлнэ.
Цаг сунгасан тохиолдолд алдаагүргэлжлүүлэн тоолно.
Чөлөөт цохилтын байдал
Тоглолтын үе бүрт баг болгоны бүртгэгдсэн торгуулийн эхний 5 алдааны үед:
Чөлөөт цохилтоос хамгаалж байгаа тамирчид хана байгуулж болно
Эсрэг багийн бүх тоглогчид бөмбөг тоглолтонд ортол бөмбөгнөөс 5 м-ийн зайнд байна
Чөлөөт цохилтоор шууд гоол оруулахыг тооцно
Тоглолтын үе бүрт баг болгоны бүртгэгдсэн торгуулийн оноо 6 ба түүнээс дээш болоход:
Чөлөөт цохилтоос хамгаалж байгаа тамирчид хана байгуулж болохгүй
Цохилт хийх тоглогчийг сонгох
Хаалгач өөрийн талбайд бөмбөгнөөс 5 м-ийн зайнд байна
Чөлөөт цохилтыг хийхэд эсрэг багийн бүх тоглогчид бөмбөг байгаа цэгээс нүүрний шугамтай паралель хийсвэр шугамын цаана өөрийн талбайн талд 5 м-ийн зайн байх ёстой. Цохилт хийж буй тоглогчид бөмбөгөнд хүртэл саад хийж болохгүй.
Горим /зургаадах болон дараахи хуримтлагдах торгуулийн оноо/
Цохилтыг гүйцэтгэж байгаа тоглогч бөмбөгийг өөр тоглогчид дамжуулахгүйгээр шууд гоол оруулах зорèëготой байх
Чөлөөт цохилтыг гүйöэтгэсний дараа хаалгач бөмбөгөнд хүртэл, хаалганы шон, хөндлөвч хүрч ойтол эсвэл тоглолтын талбайгаас гартал бусад тоглогчид бөмбөгөнд хүрч болохгүй
Хэрэв тоглогч эсрэг багийн талбайд буюу өөрийн талбайн торгуулийн хоёр дахь цаг болох 10 м цэгээс нүүрийн шугамтай паралель татсан хийсвэр шугамын урд талд багийн зургаадах хуримлагдах торгуулийн оноог авбал чөлөөт цохилтыг 10м торгуулийн цэгээс хийнэ. Хоёр дахь торгуулийн цэгийг дүрэм 1-т тодорхойлсон болно. Чөлөөт цохилтыг “Чөлөөт цохилтын байрлал” хэсэгт заасны дагуу хийнэ.
Хэрэв тоглогч өөрийн талбайн торгуулийн хîёр дахь цэг болох 10 м цэгээс нүүүрийн шугамтай паралель татсан хийсвэр шугамаас хойш, чөлөөт цохилтын торгуулийн талбайгаас гадна багийн зургаадах хуримтлагдах торгуулийн оноог авбал 10 м торгуулийн цэгээс эсвэл зөрчил гарсан газраас чөлөөт цохилтыг хийх сонгох эртэй
Тоглолтын үе, нэмэлт цаг, тоглолт дууссаны дараа нэмэлт цаг өгч чөлөөт цохилтыг хийлгүүлнэ
Тоглолт нэмэгдэл цаг руу орсон бол хоёрдугаар үед хуримтлагдсан торгуулийн оноог цааш үргэжлүүлэн тооцно
Зөрчил/Торгууль
Хамгаалж байгаа багийн тоглогч энэ дүрмийг зөрчвөл:
Цохилтыг дахин гүйцэтгэнэ /гоол ороогүй тохиолдолд/
Гоол орсон тохиолдолд дахин хийхгүй, гоолыг тооцно
Цохилт гүйцэтгэж байгаа багийн өөр нэг тоглогч энэ дүрмийг зөрчивөл:
Гоол орсон бол цохилтыг дахин хийнэ
Гоол оруулаагүй бол цохилтыг дахин хийхгүй, эсрэг баг тухайн гарзаас шууд бус чөлөөтцохилтоор үргэлжилнэ
Бөмбөг тоглолтонд орсноос хойш цохилтыг хийж байгаа тоглогч дүрэм зөрчвөл:
Зөрчи гарсан газраас эсрэг багт шууд бус чөлөөт цохилт өгнө. Хэрэв зөрчил торгуулийн талбайд гарсан тохиолдолд цохилтыг торгуулийн шугамаас хийнэ.
Хамгаалж буйбагийн тоглогч болон довтолж буй багийн тоглогч нар дүрмийг зөрчвөл:
Цохилтыг дахин гүйцэтгэнэ.
Бөмбөг хаалгачболон хаалганы шонгоос буцаж ойж ирсэний дараа ямар нэгэн обьектыг оноход:
Тоглолтыг зогсоох
Тухайн обьектыг оносон газрааñ шүүгчийн мэдлээр бөмбөгийг дундаа шиднэ
ДҮРЭМ 14: ТОРГУУЛИЙН ЦОХИЛТ
Торгуулийн цохилт
Чөлөөт цохилтоор торгуулах зөрчлүүдийг өөрийн талын торгуулийн талбай дотор гаргавал торгуулийн цохилтыг эсрэг багт өгнө. Торгуулийн цохилтоор шууд гоол оруулж болно. Тоглолтын үе, тоглолт дуусахад торгуулийн цохилт хийх нэмэлт цаг өгнө.
Бөмбөг ба тоглогчдын байрлал
Бөмбөг нь торгуулийн цэгт байна
Торгуулийн цохилтыг гүйцэтгэж байгаа тоглогчийг сонгосон байна
Хамгаалж байгаа хаалгач нүүрийн шугам дээр, хаалгын шон хооронд, хөндлөвчийн дотор байна
Цохилт хийж буй тамирчнаас бусад нь:
Тоглолтын талбайд байна
Торгуулийн талбайн гадна талд байна
Торгуулийн цэгээс хойш байна
Торгуулийн цэгээс 5м-ийн зайнд байна
Горим
Цохилтыг гүйцэтгэж байгаа тоглогч бөмбөгийг урагшаа өшиглөнө
Бөмбөг өөр тоглогчид хүртэл дахин хүрч болохгүй
Бөмөбөгийг өшиглөснөөр тоглолтонд орсон гэж тооцно
Тоглолтын явцад эсвэл нэмэлт цагт торгуулийн цохилтыг хийх тохиолдолд хаалганы шон, хөндлөвч, хаалагчид хүрч гоол ороход тооцно.
Зөрчил/Торгууль
Хамгаалж байгаа багийн тоглогч дүрэм зөрчихөд:
Гоол ороогүй тохиолдолд цохилтыг дахин гүйцэтгэнэ
Гоол орсон тохиолдолд цохилтыг дахин гүйцэтгэхгүй
Цохилт гүйцэтгэж байгаа багийн өөр тоглогч дүрмийг зөрчихөд:
Гоол оруулсан тохиолдолд цохилтыг дахин гүйцэтгэнэ
Гоол оруулаагүй тохиолдолд цохилтыг дахин гүйцэтгэхгүй, эсрэг баг тухайн гарзаас шууд бус чөлөөтцохилтоор үргэлжилнэ
Цохилт гүйцэтгэж байгаа тоглогч дүрэм зөрчихөд:
Зөрчил гарсан газраас эсрэг багт шууд бус чөлөөт цохилт өгнө. Хэрэв зөрчил торгуулийн талбайд гарсан тохиолдолд цохилтыг торгуулийн шугамаас хийнэ.
Хамгаалж буй багийн тоглогч болон довтолж буйбагийн тоглогч нар дүрмийг зөрчвөл:
Цохилтыг дахин гүйцэтгэнэ.
Бөмбөг хаалгач болон хаалганы шонгоос буцаж ойжирсэний дараа ямар нэгэн обьектыг оноход:
Тоглолтыг зогсоож
Тухайн обьектыг оносон газраас шүүгчийн мэдлээр бөмбөгийгдундаа шиднэ
ДҮРЭМ 15: ХАЖУУГИЙН ШУНАМААС БӨМБӨГ ТОГЛОЛТОНД ОРОХ
Хажуугийн шугамаас гаргахдаа
Хажуугийншугамаас гаргасан тохиолдолд тоглолт үргэлжилнэ
Хажуугийншугамаас шууд гоол оруулахыг тооцохгүй
Хажуугийншугамаас дараах үед гаргана:
Бөмбөг хажуугийн шугамыг бүхэлдээ,газраар буюу агаараар давахад
таазанд хүрэхэд
Талбайгаас гарсан газраасгүйцэтгэнэ
Бөмбөгийг гаргасан багийн эсрэг баггүйцэтгэнэ
Бөмбөг хажуугийн шугамыг бүхэлдээ, газраар буюу агаараар давахàä
таазанд хүрэхэд
Талбайгаас гарсан газраас гүйцэтгэнэ
Бөмбөгийг гаргасан багийн эсрэг баг гүйцэтгэнэ
Бөмбөг ба тоглогчдын байрлал
Бөмбөг нь:
Хажуугийн шугам дээр хөдөлгөөгүй байна
Тоглолтод оруулахад аль ч зүг рүү өшиглөж болно
Цохилтыг гүйцэтгэж байгаа тоглогчийн:
Аль нэг хөл нь хажуугийн шугам дээр эсвэл хажуугийн шугамын гадна байна
Хамгаалж байгаа багийн тоглогчид:
Цохилтыг гүйцэтгэж байгаа газраас 5 м-ийн зайнд байна
Горим
Цохилтыг 4 секундийн дотор гүйцэтгэнэ
Бөмбөгөнд өөр тоглогч хүртэл дахин хүрч болохгүй
Бөмбөгөнд хүрмэгц тоглолт эхэлсэн тооцно
Зөрчил / Торгууль
Эсрэг багт:
Цохилтыг гүйцэтгэж байгаа тоглогч бөмбөгөнд өөр тоглогч хүрээгүй байхад дахин хүрвэл шууд бус торгуулийн цохилтыг өгнө. Шууд бус чөлөөт цохилтыг зөрчил гарсан газраас гүйцэтгэх ба хэрэв зөрчил торгуулийн талбайд гарсан бол цохилтыг торгуулийн шугам дээрээс хийнэ.
Эсрэг багийн тоглогч цохилтыг дараахи нөхцөлд дахин гүйцэтгэнэ:
Цохилтыг буруу хийхэд
Бөмбөг талбайгаас гарсан газраас өөр газар цохилтыг хийхэд
Цохилтыг 4 секундээс удаан хийхэд
Ямар нэгэн дүрмийн зөрчил гаргавал
Хэрэв бөмбөггаргах үед эсрэг багийн тоглогч тухайн бөмбөг гаргах гэж байгаа тоглогчид саадболох эсвэл эсрэгээр нөлөөлөхөд тэр тоглогчийг анхаарулна.
ДҮРЭМ 16: ХААЛГАЧ БӨМБӨГИЙГ ТОГЛОЛТОД ОРУУЛАХ
Хаалгач бөмбөгийг тоглолтод оруулах
Хаалгач бөмбөгийг тоглолтод ооруулах нь тоглолтыг үргэлжлүүлэх арга юм.
Хаалгач бөмбөгийг тоглолтод оруулж шууд гоол хийж болохгүй
Доорхи тохиолдолд хаалгач бөмбөгийг тоглолтод оруулна:
Довтлогч багийн тоглогчид хамгийн сүүлд хүрч нүүрний шугам эсвэл хаалга руу газраар буюу агаараар гоол оруулахад дүрэм 10-ийн дагуу тооцогдоогүй бол
Горим
Хамгаалагч багийн хаалгач өөрийн талын торгуулийн талбайн хаанаас ч шидэж болно
Бөмбөгийг тоглолтод оруулахаас өмнө эсрэг багийн бүх тоглогчид торгуулийн талбайн гадна байна
Эсрэг багийн тоглогч бөмбөгөнд хүрэх, мөн голын шугамаас гарахаас өмнө хаалгач дахин хүрч болохгүй
Торгуулийн талбайгаас гадагш бөмбөгийг шидэж оруулснаар бөмбөг тоглолтод орно.
Зөрчил /Торгууль
Хэрэв бөмбөгийг торгуулийн талбайгаас гарч шидсэн бол:
Хаалгач бөмбөгийг дахин тоглолтод оруулна
Хэрэв хаалгач бөмбөгөнд эсрэг багийн тоглогч хүрэхээс өмнө мөн талбайн голын шугам дахаваас өмнө дахин хүрвэл:
Зөрчил торгуулийн талбайн гадна гарсан бол тэр газраас эсрэг багт шууд бус чөлөөт цохилт өгнө. Хэрэв зөрчил торгуулийн талбайд гарсан бол цохилтыг торгуулийн шугамаас хийнэ.
Хаалгач бөмбөгийг 4 секундээс удаан өөрийн мэдэлд байлгавал:
Эсрэг баг шууд бус чөлөөт цохилтыг торгуулийн шугамаас хийнэ
ДҮРЭМ 17: БУЛАНГИЙН ЦОХИЛТ
Булангийн цохилт
Булангийн цохилт бол тоглолтыг эхлүүлэх арга юм. Булангийн цохилтоос эсрэг хаалганд гоол орвол тооцно. Булангийн цохилтыг доорх тохиолдолд хийнэ:
Хамгаалагч баг гоол оруулахаас бусад тохиолдолд бөмбөгийг агаараар буюу газраар нүүрийн шугамаас гаргахад
Горим
Хамгийн ойр булангийн цохилтын тойрогт бөмбөгийг тавина
Эсрэг багийн тоглогчид бөмбөгнөөс 5м-ийн зайнд байна
Довтлогч багийнхан цохилтыг гүйцэтгэнэ
Бөмбөгийг өшиглөснөөр тоглолт эхэлсэн тооцно
Цохилтыг гүйцэтгэсэн тоглогч бөмбөгөнд өөр тоглогч хүртэл дахин хүрч болохгүй
Зөрчил/Торгууль
Өшиглөсөн тоглогч бөмбөгөнд өөр тоглогч хүрээгүй байхад дахин хүрсэн бол эсрэг багт зөрчил гарсан газраас шууд бус чөлөөт цохилт өгнө
Тоглогч 4 секундийн дотор бөмбөгийг өшиглөж тоглолтод оруулаагүй боло эсрэг багт тухайн булангийн цохилтын тойрогноос шууд бус чөлөөт цохилтыг өгнө
Бусад дүрмийг зөрчихөд:
Булангийн цохилтыг дахин гүйцэтгэнэ
ТОГЛТЫН ЯЛАГЧИЙГ ТОДРУУЛАХ ЖУРАМ
Тоглолтын ялагчийг тодруулах журам
Тоглолтынтөгсгөлд ялагч тодроогүй тохиолдолд тэмцээний дүрмийн дагуу шийдвэрлэх аргуудбайдаг. Үүнд: нэмэлт цаг, тооргуулийн цохилт, айлын талбай дээрхийсэн гоолийг тоолох зэрэг байна.
Айлын талбай дээр хийсэн гоолийг тоолох
Тухайн тэмцээнийдүрмийг харгалзан эхний болон хариу тоглолтын айлын талбай дээр хийсэн гоолийгтоолж ялагчийг тодруулж болно.
Нэмэлт цаг
Нэмэлт цаг нь 5минутын 2 хэсгээс бүрдэнэ. Хэрэв нэмэлт цагт ялагч тодроогүй бол торгуулийнцэгээс торгуулийн цохилтыг хийлгэнэ.
Торгуулийн цохилт
Шүүгч нь аль талын хаалгандцохилтыг хийхийг шийднэ
Шүүгч зоосон мөнгө шодож таасанбагийн ахлагч хэзээ бөмбөгийг цохихоо шийднэ
Шүүгч цохилтуудыг бүртгэнэ
2-ðø¿¿ã÷ болон цагчин шүүгч тус бүр байраа эзлэн бүртгэл хийнэ
Баг тус бүр 5 цохилт хийнэ
Хоёр баг торгуулийн цохилтыгээлжлэн цохино
Хоёр багийн аль нэг нь цохилтыгбүрэн хийхээс өмнө илт илүү оноотой болвол цохилтыг үргэжлүүлэхгүй зогсооно
Хэрэв цохилтыг 5 удаа хийсний дараабагууд оноогоороо тэнцүү байвал аль нэг баг илүү оноо автал цохилтыгүргэжлүүлнэ
Үүнд цохилт хйигээгүй тоглогчдоосхэн ч цохиж болно.
Нэг тоглогч нэг л удаа цохилт хийнэ
Цохилтыг гүйцэтгэж байхадхаалгачийг өөрийн багийн аль ч тоглогчоор сольж болно
Цохилтыг гйүцэтгэж байхадтоглогчид, багийн албан ёсны хүмүүс тоглолтын талбайд байх эрхтэй
Цохилтыг гүйцэтгэж байгаа тоглогч,2 хаалгачаас бусад тоглогчид талбайн нөгөө талд байна
Хаалгач өөрийн багийн тоглогчцохилтыг гйүцэтгэж байхад торгуулийн талбайн гадна талд нүүрний шугам дээрзогсож байна
Торгуулийн цэгээс цохилт хийжбайгаа тохиолдолд хэрэв өөрөөр заагаагүй бол холбогдох хууль, олон óлсын хөл бөмбөгийн холбооны зөвлөлийн шийдвэр хүчинтэй байна
Шүүгч цохилтыг гүйцэтгүүлэхээс өмнөбаг бүрийн тоглогчдыг тоолж, баг бүрээс тэнцүү тооны тоглогчид талбайд байгааэсэхийг хянана
ШҮҮГЧИЙН ДОХИО/ СИГНАЛ
